Het is al terug eventjes geleden... Ik zou deze rubriek beter TIP vd MAAND noemen! :)
Vandaag gaan we even stilstaan bij de meest voorkomende slaapproblemen bij baby's...
De goede slaper overdag, maar eens 19 - 20u begint het huilen en de onrust!
Dit is een heel gekend fenomeen dat zijn begin reeds kent op de materniteit! Je ziet dit gedrag reeds tot stand komen na enkele dagen en het kan vrij lang aanhouden...
Waarom huilen baby's nu steeds in de avond? Een baby neemt gedurende de dag heel wat prikkels op; nieuwe stemmen, nieuwe geluiden, nieuwe geuren, ... Maar ook het opgang komen van een goede voeding, het ontwikkelen van de darmpjes, ... En de ontwikkeling van de hersenen. Het is heel wat! Naar de avond toe moet je baby al deze nieuwe indrukken verwerken en een plaatje geven. Dit is voor een baby soms erg zwaar, zeker in de eerste 3 - 4 maand van zijn leven.
Wat kan je als mama en/of papa doen om dit babyleed te verzachten?
Als het je reeds na enkele dagen opvalt dat je kleintje het 's avonds soms wat lastig krijgt is het interessant om volgende tips op te nemen in je dag- routine:
Voeg een dag- routine in! (Doe alles steeds in een zelfde volgorde, bv na het slapen wordt de baby eerst ververst, dan gevoegd, geknuffeld en opnieuw te slapen gelegd)
Geef je 'slapende' baby overdag niet op de arm van bezoekers! Is je baby wakker kan hij/zij zeker eens geknuffeld worden door de grootouders, meter/peter, ... Maar probeer de slaapmomenten van je baby te respecteren.
Geef je baby rust. (Beperk scherpe geluiden, fel licht, kouder of tocht, ...)
Baker je baby in bij elk slaapje, ja ja... ook overdag! Ingebakerd slaapt een baby'tje sneller in, beter door en dieper. Een baby recupereert in zijn slaap, dus de kwaliteit van de slaap is erg van belang!
Hou rekening met de wakkertijden van je baby. (Een pasgeboren baby kan slecht 45 - 60min goed wakker zijn!)
Let op de slaapsignalen van je baby!
Voed je baby op vraag!
De moeilijke inslaper, maaiend met de armen en schrikt zichzelf vaak wakker!
Je hoort het wel vaker dat baby's moeilijk op de slaaptrein kunnen springen ook al zijn ze erg moe... Soms moeten we ze hierin een handje helpen! Een baby wordt namelijk niet geboren met een vooraf geprogrammeerd slaappatroon!
Missopvattingen over baby's en slaap!
In de volksmond wordt wel al eens gezegd "Als hij moe genoeg is zal hij wel slapen!" Maar... Zo werkt het jammer genoeg niet! Je werkt vaak problemen in de hand met geen oog te hebben voor de vermoeidheidssignalen van je baby!
Een andere populaire is, "Laat hem maar eens goed wenen, dat is goed voor de longen en hij zal nog zo goed slapen!" Ook dit is volledig naast de kwestie, een baby die te fel huilt en overstuur geraakt maakt het stresshormoon adrenaline aan wat het slaaphormoon melatonine volledig zal gaan tegenwerken! Hierdoor geraakt je baby nog meer overstuur en zal hij nog moeilijker inslapen!
En de meest populaire "Hou hem overdag maar eens hele dag wakker, hij zal 's nachts wel slapen!" Ook dit is echt uit den boze! Een oververmoeide baby, wordt overprikkeld, geraakt overstressed, gaat huilen of nog meer huilen, waardoor hij nog meer oververmoeid geraakt, waardoor het stressniveau opnieuw zal stijgen! Wat werk je dan in de hand... Een hele nacht vol troubles omdat je baby gewoon te moe is!
Wat kan je als mama en/of papa doen om dit babyleed te verzachten?
Baker je baby in!! Doe dit echt bij elk slaapje, zeker ook overdag als het inslapen ook dan een probleem is! Als je baby bij het inslapen de moro- reflex (zwaaien met armpjes) vertoont, zal het inbakeren de baby rust brengen en helpen sneller in te slapen!
Voeg een dagroutine in! (opeenvolging van handelingen is iets wat een baby snel leert herkennen en herkenning = veilig gevoel = vlotter slapen)
Geef je 'slapende' baby overdag niet op de arm van bezoekers!
Geef je baby rust. (Beperk scherpe geluiden, fel licht, kouder of tocht, ...)
Hou rekening met de wakkertijden van je baby.
Let op de slaapsignalen van je baby!
De nachtuil, die 's nachts regelmatig wakker worden!
Een baby die ‘s nachts om de haverklap wakker wordt is een stevige stressfactor voor de ouder(s), ook al is dit probleem niet zo alarmerend als je misschien denkt.
De oorzaak van regelmatig wakker worden 's nachts bevindt zich vaak overdag, in de dag- routine of het gebrek hieraan! Dit geldt zowel voor baby's als voor jonge kinderen (en eigenlijk ook voor jong volwassenen en volwassenen). Indien de dag voor je baby of kind chaotisch verloopt, je baby geen rust krijgt of kent op de momenten dat hij/zij deze nodig heeft, voorspelbaarheid en herhaling iets is waar je baby niet mee vertrouwd is, merk je al snel dat het "door"- slapen 's nachts een probleem vorm!
Wat kan je als mama en/of papa doen om dit babyleed te verzachten?
Voeg een dagroutine in!
Voer een bedtijdritueel in! (bedtijdritueel is een opeenvolging van handelingen die je elke avond uitvoert voor het slapen gaan, dit werkt de stijging van melatonine in de hand en zal je baby of kind een goede aanloop geven naar de nacht toe!)
Baker je baby in!!
Let op de slaapsignalen van je baby! Leg je baby bij de eerste slaapsignalen in zijn/haar bedje! Wacht je hier te lang mee, kan je het inslapen en doorslapen bemoeilijken.
Geef je 'slapende' baby overdag niet op de arm van bezoekers!
Geef je baby rust.
Hou rekening met de wakkertijden van je baby.
Slaapregressie bij baby's en jonge kinderen
Wat is nu dit nu eigenlijk, die slaapregressie? Een slaapregressie is een periode waarin je baby, die voorheen goed sliep plotseling niet meer goed slaapt. Het is een tijdelijke verandering die normaal gesproken twee tot zes weken duurt.
Wat zijn de kenmerken van slaapregressie:
Je kleintje is vier, acht, twaalf, achttien of vierentwintig maanden oud, ongeveer.
Je kleintje wordt ‘ineens’ ’s nachts vaker wakker.
Je kleintje slaapt nu veel lichter, terwijl hij eerst dieper, langer en vaster sliep.
Hij/zij is niet ziek, hongerig of slachtoffer van ander babyleed.
En er is geen groeispurt. Want dat is toch net weer wat anders (gelukkig maar, want die groeispongen gebeuren vaker).
Typische valkuilen van slaapregressie:
Valkuil 1: Te laat naar bed brengen
Vaak denkt me "die extra 10-15 minuutjes zullen het verschil wel niet maken" maar niets is minder waar... Baby’s hebben een beperkte wakkertijd tussen de slaapjes, ga je daar overheen, mis je de slaaptrein. Gebeurd dit enkele keren na elkaar, dan gaat het slapen steeds moeizamer en heeft het ook effect op de nachtrust owv een opgebouwd slaaptekort.
Buiten de wakkertijden is ook een vroege bedtijd van belang voor klein én groter. Het is soms niet gemakkelijk om rekening te houden met de wakker tijden; je komt soms wat later thuis, er moet nog een badje gegeven worden of de baby wordt wakker gehouden omdat mama of papa nog niet thuis is en de baby toch ook nog graag even ziet. Soms denkt men, "Iets later opblijven is niet zo erg, hij zal nog zo moe zijn en goed slapen". Het tegenovergestelde is eerder waar: het is geen goed idee om een baby/kind lang op te houden. Oververmoeidheid zorgt er juist voor dat het inslapen moeilijker wordt, de slaap onrustiger is en er dus meer momenten zijn waarop de baby wakker wordt. Op tijd naar bed is voor iedereen van het grootste belang. Slaapsignalen en wakkertijden zijn belangrijker dan het uur op de klok bij baby’s en jonge kinderen. Oudere kinderen hebben wel een vastere bedtijd, maar... De gouden regel blijft moe is moe!
Valkuil 2: In slaap helpen
Het is wel prettig als je baby op je arm inslaap valt of naast jou in bed, het is gezellig en een leuk moment om van te genieten. Valt je baby af en toe eens inslaap op je arm kan dit dan ook geen kwaad. Maar als je ALTIJD je baby wiegt, op de arm houdt, voedend of bij je in slaap helpt, dan went hij/zij hier snel aan. Jij en wat je doet worden dan het slaapmiddel (de associatie aan de slaap). Bij één slaapje is dit vaak niet zo’n ramp, maar de hele dag en nacht bezig zijn om je baby inslaap te helpen is wat problematischer, zeker als je er niet bent. (bv: in de opvang, bij de onthaal- of grootouders, wanneer je gaar werken, ...)
Leer je kleintje zelf in slaap te vallen in zijn/haar eigen bed, zo kan hij/zij dit ook doen als hij/zij na een slaapcyclus wakker wordt en heb je het recept in handen om je baby beter en langer te laten (door)slapen.
Valkuil 3: Overstimulatie
Geluid, licht, geuren, smaken,... Al die prikkels worden opgenomen door de baby en deze moeten verwerkt worden. Als je hierbij ook nog eens over de wakkertijd heen gaat, dan heb je ook de hormonen die een rol beginnen te spelen. Adrenaline en cortisol zijn dan druk in de weer, het slaaphormoon melatonine krijgt geen kans. Zowel voor je baby als voor je peuter of kleuter is het overdag speeltijd en ’s nachts slaaptijd. Maak dat verschil duidelijk! Begin aan je bedtijdritueel minimum een uur voor het naar bed gaan. Je baby kan je best 's avond een badje geven, wat babymassage of een lekker skin-to-skin momentje. Voor peuters en kleuters is het van belang schermen, drukke spelletjes, tv, ... te mijden een uurtje voor het slapengaan. Geef ook je peuter of kleuter 's avonds een badje, lees samen een boek of luister naar wat muziek.
Valkuil 4: Het bedritueel overslaan
Een pasgeboren baby (0-6 weken) heeft nog geen bedtijdritueel nodig, maar wel een regelmaat dat bestaat uit een vaste volgorde van de dingen die je doet gedurende de hele dag. Opeenvolging van handelingen is iets wat de baby herkent en hem een veilig gevoel geeft. Een bedritueel is ook een vaste regelmaat, maar dan vooral bij het slapen gaan. Een badje, massage, slaapzakje aan, knuffelen, muziekje: de dingen die je steeds doet voordat je kleintje gaat slapen. Deze handelingen werken de slaapassociatie in de hand. Je kleintje weet, door de continue herhaling, wat er gaat komen en wat er van hem wordt verwacht. Zo wordt hij niet overrompeld en is hij voorbereid om te gaan slapen. Heb je geen bedtijdritueel of ga je er te gehaast doorheen? Dan bouwt je kleintje de drang naar slapen niet op en dan kan het naar bed brengen erg lang duren. Oververmoeidheid komt dan weer om de hoek kijken en slapen wordt een waar gevecht!
Valkuil 5: Niet consequent zijn
Als slaapassociatie en routine zo belangrijk zijn, dan kan je wel begrijpen waarom het onduidelijk wordt voor je kleintje als hij eerst naar bed wordt gebracht en daarna weer naar beneden mag. Oudere kapoenen weten maar al te goed hoe het spel van "actie-reactie" in elkaar zit! Ze maken er dan ook gretig gebruik van om grenzen te testen. Kleinere kinderen doen dit niet met opzet, maar zoeken ook naar duidelijkheid. Blijf gerust bij je baby om te troosten, maar leg je kleintje wel steeds weer neer en ga niet met je kleintje naar beneden als het slaaptijd is. Roept je peuter je nadat je hem in bed hebt gestopt? Ga naar hem toe, maar blijf consequent. Bedtijd is bedtijd. En stel grenzen. Is je baby onrustig? Blijf dan bij hem om te troosten maar leg hem steeds terug in zijn/haar bedje.
Rust + Regelmaat + Consequentie + Liefde & Troost = Veilige hechting en een goede nachtrust!
Wil ook jij een goede nachtrust? Het valt of staat met je kleine kapoen wakker in zijn/haar eigen bed te leggen en dit op het juiste moment met zijn/haar eigen slaapassociaties. En ja, dat kan ook zonder huilen! Het is niet omdat je consequent bent dat je niet lief kan zijn! Troosten kan, nee... troosten moet! Maar val niet in deze valkuilen... Want dan kan je goede nachtrust plots omslaan naar een helse nachtrust!
See you next time...
Lise